Introductie

Implementatie van de NIS2-richtlijn: NIS2ok Checklist Benadering

De implementatie van de NIS2-richtlijn vereist een systematische en grondige aanpak om ervoor te zorgen dat alle vereiste maatregelen effectief worden ingevoerd en onderhouden. Hieronder volgt een uitgebreide beschrijving van de stappen om de NIS2ok checklist te implementeren, met een focus op de 10 zorgplichtmaatregelen.

Stap 1: Voorbereiding en Planning

1.1. Projectteam Samenstellen

• Vorm een multidisciplinair team bestaande uit IT-beveiligingsspecialisten, juridisch adviseurs, risicomanagers en operationele managers.
• Benoem een projectleider die verantwoordelijk is voor de coördinatie van de implementatie.

1.2. Beoordeling van de Huidige Situatie

• Voer een initiële beoordeling uit van de huidige beveiligingsmaatregelen en infrastructuur.
• Identificeer bestaande hiaten en verbeterpunten in vergelijking met de NIS2-richtlijn.

Stap 2: Risicoanalyse en Beveiliging van Informatiesystemen

Maatregel 1: Risicoanalyse en Beveiliging van Informatiesystemen

• 2.1. Risicoanalyse Uitvoeren
  • Identificeer en beoordeel de risico’s voor netwerk- en informatiesystemen.
  • Gebruik een gestructureerde methodologie zoals ISO 27005 of NIST SP 800-30.
• 2.2. Beveiligingsmaatregelen Implementeren
  • Implementeer passende technische en organisatorische maatregelen op basis van de risicoanalyse.
  • Regelmatige audits en reviews plannen om de effectiviteit van de maatregelen te waarborgen.

Stap 3: Beveiligingsaspecten op het gebied van Personeel, Toegangsbeleid en Beheer van Assets

Maatregel 2: Beveiligingsaspecten Personeel, Toegangsbeleid en Beheer van Assets

• 3.1. Personeelsbeveiliging
  • Voer achtergrondcontroles uit bij nieuw personeel.
  • Zorg voor regelmatige beveiligingsbewustzijnstrainingen voor alle medewerkers.
• 3.2. Toegangsbeleid
  • Ontwikkel en implementeer een strikt toegangsbeleid gebaseerd op het principe van de minste bevoegdheden.
  • Gebruik geavanceerde toegangscontrolesystemen zoals Role-Based Access Control (RBAC).
• 3.3. Asset Management
  • Creëer en onderhoud een inventaris van alle IT-assets.
  • Voer regelmatige audits uit om de status en beveiliging van assets te controleren.

Stap 4: Bedrijfscontinuïteit

Maatregel 3: Bedrijfscontinuïteit

• 4.1. Back-upbeheer
  • Implementeer een robuust back-upbeheerbeleid dat regelmatige back-ups en testen van herstelprocessen omvat.
• 4.2. Noodvoorzieningenplannen
  • Ontwikkel en test noodvoorzieningen- en herstelplannen.
  • Organiseer periodieke oefeningen om de effectiviteit van deze plannen te beoordelen.

Stap 5: Incidentenbehandeling

Maatregel 4: Incidentenbehandeling

• 5.1. Incidentresponsplan
  • Ontwikkel een uitgebreid incidentresponsplan.
  • Richt een Incident Response Team (IRT) op en zorg voor hun training.
• 5.2. Incidentrapportage
  • Implementeer een systeem voor het melden en documenteren van beveiligingsincidenten.
  • Analyseer incidenten om toekomstige incidenten te voorkomen.

Stap 6: Basis Cyberhygiëne en Trainingen

Maatregel 5: Basis Cyberhygiëne en Trainingen

• 6.1. Basis Cyberhygiëne
  • Voer periodieke beveiligingsupdates en patches uit.
  • Zorg voor regelmatige systeemscans en monitoring.
• 6.2. Trainingen
  • Ontwikkel en implementeer regelmatige cybersecurity-trainingsprogramma’s voor alle medewerkers.
  • Focus op phishing, social engineering en basisprincipes van cybersecurity.

Stap 7: Beveiliging bij Verwerken, Ontwikkelen en Onderhouden van Informatiesystemen

Maatregel 6: Beveiliging bij Verwerken, Ontwikkelen en Onderhouden

• 7.1. Veilig Ontwikkelingsproces
  • Integreer beveiligingspraktijken in de softwareontwikkelingslevenscyclus (SDLC).
  • Voer code reviews en penetratietesten uit.
• 7.2. Kwetsbaarheidsbeheer
  • Implementeren van een proces voor het beheren en bekendmaken van kwetsbaarheden.
  • Zorg voor snelle respons op ontdekte kwetsbaarheden.

Stap 8: Beveiliging van de Toeleveranciersketen

Maatregel 7: Beveiliging van de Toeleveranciersketen

• 8.1. Leveranciersbeoordeling
  • Voer een risicoanalyse uit voor alle derde partijen en leveranciers.
  • Stel eisen aan leveranciers op het gebied van informatiebeveiliging.
• 8.2. Contractbeheer
  • Zorg ervoor dat beveiligingsvereisten in alle contracten met leveranciers worden opgenomen.
  • Monitor en audit leveranciers regelmatig op naleving.

Stap 9: Beleid en Procedures over Cryptografie en Encryptie

Maatregel 8: Beleid en Procedures over Cryptografie en Encryptie

• 9.1. Cryptografisch Beleid
  • Ontwikkel en implementeer een beleid voor het gebruik van cryptografie.
• 9.2. Encryptie Implementeren
  • Zorg voor de implementatie van sterke encryptie voor gevoelige gegevens, zowel in rust als tijdens overdracht.

Stap 10: Gebruik van Multifactorauthenticatie en Beveiligde Communicatiesystemen

Maatregel 9: Gebruik van Multifactorauthenticatie en Beveiligde Communicatiesystemen

• 10.1. Multifactorauthenticatie (MFA)
  • Implementeer MFA voor alle kritieke systemen en gebruikers.
• 10.2. Beveiligde Communicatie
  • Zorg voor veilige spraak-, video- en tekstcommunicatiesystemen.
  • Ontwikkel procedures voor beveiligde noodcommunicatiesystemen.

Stap 11: Beoordeling van Beheersmaatregelen van Cyberbeveiligingsrisico’s

Maatregel 10: Beleid en Procedures om de Effectiviteit van Beheersmaatregelen te Beoordelen

• 11.1. Regelmatige Beoordelingen
  • Voer regelmatige beoordelingen en audits uit om de effectiviteit van beveiligingsmaatregelen te evalueren.
• 11.2. Continual Improvement
  • Stel een proces in voor voortdurende verbetering op basis van de resultaten van beoordelingen en audits.